O goberno anuncia un plan contra o coronavirus que deixa sen resposta como se reforzará o sistema público de saúde que xa se atopa ao bordo do colapso nas localidades máis afectadas, quen coidará dos nenos ou que pasará con baixas, despedimentos e suspensións. Por que non tocar as ganancias das grandes empresas nesta situación de emerxencia?
Viernes 13 de marzo de 2020
A crise do coronavirus está a levar ao noso sistema público de saúde ao bordo do colapso, en particular os servizos de UVI e UCI. Desde o goberno veñen anunciando medidas para conter a expansión sen acadalo. Algunhas delas xa supoñen un grave trastorno na vida de millóns de persoas, como o peche de centros educativos na comunidade de Madrid, Vitoria e A Rioxa, e outras que se prevé que teñan no curto prazo consecuencias económicas negativas.
Este martes 10 o presidente de Goberno, Pedro Sánchez, compareceu para anunciar algunhas máis: reducións horarias para conciliar a vida laboral, flexibilidade laboral e axudas ás empresas, foron os eixos da súa intervención.
Ademais da grave crise sociosanitaria, unha crise social e económica tamén se está instalando. Como na de 2008, a pregunta de quen pagará a crise volve ao debate público.
Por un plan de emerxencia para conter a epidemia e evitar o colapso do sistema público de saúde
Esta emerxencia socio-sanitaria pode levar ao colapso a un sistema público de saúde que arrastra unha década de recortes e privatizacións. É urxente un plan de investimentos que evite o colapso do sistema sanitario e poida conter a expansión do coronavirus nos próximos días e semanas. Para iso, haberá que reverter os recortes, que o PSOE seguiu mantendo situando o gasto 6 décimas por baixo que o de 2011.
«Hai que implementar todos os recursos e contratar o persoal necesario de forma inmediata, en especial en unidades UVI, UCI e respiradores artificiais e reabrir todas as camas pechadas, abrir novas e contratar a todos os licenciados, diplomados e graduados sanitarios en paro.»
Hai que implementar todos os recursos e contratar o persoal necesario de forma inmediata, en especial en unidades UVI, UCI e respiradores artificiais, como están a sinalar os mesmos profesionais. Para iso habería que reabrir todas as camas pechadas e abrir novas; a contratación de todos os licenciados, diplomados e graduados sanitarios en paro; o pase a xornada completa de todos aqueles que están contratados por horas que o desexen; e a dotación de todos os medios de diagnóstico, protección e atención necesarios. No mediano prazo, é necesario elevar os fondos dedicados ao sistema nacional de saúde ata polo menos o 9% do PIB -a media da UE-.
Nunha década de recorte perdéronse preto de 21.000 millóns en investimento, uns 9.000 médicos e máis de 5.000 prazas hospitalarias e segundo a Enquisa de Poboación Activa aínda hai máis de 80.000 traballadores sanitarios en paro. A gran beneficiada desta década foi a sanidade privada que xa representa o 30% do total. As externalizaciones de servizos, probas diagnósticas e a introdución da xestión privada, fixo enriquecerse a esta patronal que vive á conta da nosa saúde e move 30.000 millóns ao ano.
Por iso, para evitar o colapso que xa advirten os seus traballadores, como o Sindicato de Enfermería de Madrid que denunciou o estado de “cansazo extremo”, é necesario intervir tamén sobre a sanidade privada. A mesma organización de consumidores FACUA expuxo unha medida esencial: que o goberno interveña todos os recursos da sanidade privada para poñelos ao servizo da rede pública. É urxente e necesaria a posta baixo control público de todos os hospitais e clínicas privadas, así como de todas as empresas produtoras de material sanitarios e toda a Farmaindustria.
Mentres os índices bolsistas esborrállanse, empresas como a española PharmaMar subiron un 15%, como outras multinacionais do sector -máis de 30- que se atopan agora competindo entre si por ver quen logra primeiro a vacina e a correspondente patente, no canto de cooperar e poñer todos os recursos dispoñibles para lograr a máis rápida solución.
Por último, todo este proceso de restructuración e relanzamento da sanidade pública debería estar dirixido por comisións formadas polas organizacións sindicais e profesionais, comités de empresa, asociacións de pacientes e usuarios, que garantan un sistema de saúde ao servizo das necesidades da clase traballadora e os sectores populares.
Ante o peche de centros educativos: licenzas pagas para o coidado de menores
Una das primeiras medidas que conmociona ás familias asalariadas é o peche de todos os centros educativos desde os 0 anos ata a universidade. Ata o de agora a medida aplicouse a Vitoria e poboacións próximas, A Rioxa e Madrid. Só nesta última máis de 1 millón de menores quedarán sen clases a partir deste mércores 11.
Trátase pois de medidas tomadas sen atender as súas consecuencias directas nos sectores máis humildes, que se acompañan doutras que rozan o ridículo. Como as recomendacións do Goberno vasco de viaxar en transporte público deixando un metro de distancia, sen considerar que, sen un aumento das frotas de bus, metro e proximidades, e unha redución das frecuencias seguiremos viaxando hacinados nas horas punta.
«É urxente establecer como obrigatorio que todas as empresas permitan o goce de licenza con soldo a un dos membros da unidade familiar para o coidado de menores.»
O peche dos centros escolares é unha medida que golpea de cheo ás familias traballadoras. As que non poden pagar un servizo de canguro e teñen os traballos máis precarios, onde nin o teletraballo -que ata antes desta crise apenas representaba un 4,3% dos empregos- nin a conciliación de horarios son posibles. As dificultades para atender aos seus fillos poden ter consecuencias aínda máis graves, se finalmente termínase recorrendo aos avós e avoas. Trátase de deixar a unha das poboacións de maior risco pasando horas e horas cun dos sectores máis asintomáticos dos infectados, os nenos, pero igualmente transmisor.
Todas estas consecuencias van descargarse de maneira primordial sobre os ombreiros das mulleres destas familias. O goberno, que se di “feminista”, aprobou medidas para mitigalas, que resultan totalmente insuficientes.
Ata o de agora o único que se anunciou é “facilitar a redución de xornada”, sen aclarar que grao de obrigación terán as empresas para acatala e se isto implicará redución salarial, tal como dítao a lexislación vixente sobre medidas de conciliación familiar. Este mércores adiantaron tamén que estudan a aprobación dunha prestación, sen sinalar a contía pero si que en ningún caso correrá a cargo nin das empresas nin das súas mutuas.
É urxente establecer como obrigatorio que todas as empresas permitan o goce de licenza con soldo a un dos membros da unidade familiar para o coidado de menores. Unha licenza que non debería implicar ningún tipo de prexuízo nin redución salarial, como sucede coas baixas médicas ou as excedencias para o coidado de familiares.
Outra cuestión importante é atender ás condicións laborais das persoas que coidan a nenos, persoas maiores e enfermos: traballadoras do fogar, coidadoras a domicilio e canguros, na súa maioría son mulleres e inmigrantes as que cobren estes postos. Nestes días está a multiplicarse a demanda destes traballos, en condicións de extrema precariedade e sen condicións sanitarias adecuadas.
Prohibición dos despedimentos, 100% de salario en baixas, confinamentos e suspensións, non consumir o desemprego e redución da xornada laboral sen diminución salarial
Os efectos do coronavirus sobre a economía mundial están a facerse sentir nas Bolsas e a agudización dos aires recesivos. En países como o Estado español -que ata o de agora presumía de esquivalos pero que se atopa xunto a Italia no centro da crise actual europea- a recesión pode ter un impacto inmediato en destrución de emprego e suspensións en sectores craves da economía.
Referímonos en primeiro lugar a todos os sectores do sector privado que empezan a verse afectados como a hostalería ou espectáculos. O Concello de Madrid anunciaba este martes o peche de todos os teatros. Pola súa banda, o turismo representa o 15% do PIB e xerou o 20% dos empregos, despois da crise de 2008, a maioría dunha gran precariedade. A Confederación Empresarial de Hostalería fala xa dunha caída do 15% das vendas. No sector aéreo nestes días produciuse unha baixada do 2,3% do número de voos, algo que se prevé agrávese. Air Europa anunciou un ERTE tras a decisión da anulación dos voos con Italia. Segundo o FMI espérase un retroceso, no sector aéreo internacional, similar ao vivido tras os atentados do 11S.
«Son necesarias medidas como a prohibición dos despedimentos, que nas baixas, confinamentos e suspensións garántase o 100% do salario sen consumir o seguro de desemprego e a redución da xornada laboral sen diminución de soldo nos sectores máis afectados.»
No sector hostaleiro viron reducirse as reservas que son habituais desde estes meses para as vacacións de Semana Santa e verán, e un 75% das empresas están a sufrir cancelacións. Soamente a cancelación das viaxes do IMSERSO (Instituto de Maiores e Servizos Sociais) anunciada polo ministro de Sanidade, supón unha redución da contratación de 900.000 prazas menos. Os despedimentos e, sobre todo, a non contratación no inicio de tempada, deixarán a decenas de miles na rúa.
Outro gran afectado empeza a ser o sector do automóbil, que supón o 5% do PIB e o principal motor industrial. Varias empresas anunciaron que poden quedar nas próximas semanas sen subministracións de pezas provenientes de China #ante a paralización desas fábricas. A Volkswagen de Navarra ha preanunciado un posible ERTE para os próximos días, a SEAT de Martorell afirma que só poderá aguantar ata comezos de abril e outras auxiliares, como Denso ou Fujitsu que exportan para Toyota desde Málaga, atópanse nunha situación similar. Os sindicatos advirten que, de seguir así, os anuncios de suspensións poden producirse en cadea e de forma masiva.
O goberno non anunciou ningunha medida para atender esta inminente onda de despedimentos e suspensións, á espera de negocialas coa patronal e os sindicatos o vindeiro xoves. Soamente aqueles traballadores directamente afectados polo virus ou por confinamento, poderán acollerse a unha baixa por accidente laboral o cal implica unha rebaixa do 25% dos seus ingresos. #Ante este escenario son necesarias medidas moito máis contundentes, como a prohibición de todos os despedimentos, que en caso de baixa ou confinamento e de suspensións ( ERTEs) por restricións sanitarias ou imposibilidade de continuar coa actividade, garántase o 100% do salario e sen consumir o seguro de desemprego e a redución da xornada laboral sen diminución de soldo en especial naqueles sectores que vexan caer a súa actividade para conservar os postos de traballo.
Quen ten que pagar o custo destas medidas?
A crise de 2008 pagámola a clase traballadora e os sectores populares en forma de despedimentos masivos, recortes, contrarreformas e un déficit fiscal para rescatar ás grandes empresas e a banca, que quedou como hipoteca para tres xeracións.
Nesta ocasión pasará o mesmo? hai outra alternativa? Si, que as medidas de emerxencia e os seus custos económicos e sociais recaian sobre os grandes capitalistas e non sobre as maiorías sociais. Pero isto parece que está fóra da axenda de Sánchez e Iglesias se nos atemos aos anuncios feitos ata o de agora.
Medidas como as que propoñemos poderían ser un primeiro paquete de emerxencia para conter as consecuencias colaterais do impacto do virus e garantir as medidas sociosanitarias para combatelo.
«Os cartos necesarios para abordar esta crise debería saír de impostos ás grandes fortunas, aos beneficios empresariais e medidas como a nacionalización sen indemnización de sectores como a banca.»
A patronal, pola súa banda xa saíu coas súas propias receitas; quere aproveitar a crise para sacar tallada. Reducir cotizacións á Seguridade Social e o Imposto de Sociedades, que se faciliten os ERTE e asuma todo o custo salarial o Estado ou anular o aviso previo/previo aviso de 15 días para presentar Es, son algunhas das súas principais propostas. O goberno de momento non as fixo súas ao completo, aínda que se mostrou aberto ás rebaixas de impostos e cotizacións. Tamén filtraron aos medios que non se expoñen derrogar este ano nada do legado de axustes do PP e o máis probable é que se prorroguen os Orzamentos de Mariano Rajoy.
A patronal ten moi claro de onde sairían os fondos para o seu plan #ante o coronavirus: do peto da clase traballadora, o diñeiro público e a xa case crebada Seguridade Social, que pasou dun fondo de reserva de 60.000 millóns en 2009 a 1.500 na actualidade.
A clase traballadora ten que levantar un programa oposto ao dos capitalistas, que expoña de onde deberían saír os recursos para financiar medidas de emerxencia como as que propoñemos.
Os mesmos que queres esquilmar os nosos salarios directos, indirectos e pensións, viron como os beneficios empresariais subían unha media dun 13% anual nos últimos 6 anos, achegándose ao medio billón de euros. É sobre os beneficios destes grandes capitalistas onde hai que poñer o ollo e pelexar por impostos ás grandes fortunas, aos beneficios empresariais e a nacionalización sen indemnización de sectores como a banca, que no seu último rescate levou 42.000 millóns de diñeiro público. Soamente as empresas do IBEX35 gañaron en 2018 38.187 millóns de euros e os cinco maiores patrimonios -Amancio Ortega, Rafael do Piñeiro, Juan Roig, Sandra Ortega e Sol Daurella- sumaban no 2019, 104.890 millóns de euros.
É de aí e non dos nosos petos, de onde teñen que saír os recursos necesarios para atallar esta nova crise social, económica e sanitaria.
Só así poderemos garantir fondos suficientes para os permisos retribuídos, axudas á manutención de menores ou o 100% do salario en caso de suspensión; outras que eviten a quebra e a ruína de sectores intermedios como os autónomos ou pequenos produtores, para sufragar as súas cotizacións ou facilitar créditos a baixo interese que lles permitan sortear a situación; e todas as que se deriven da atención sociosanitaria para frear a expansión epidémica do coronavirus.
Esta tarefa non pode ser só no plano dun Estado, senón que debe ser parte dunha loita internacional. A coordinación da UE e os seus ministerios de sanidade, da que se vangloriaba onte Sánchez, é unha coordinación baixo os criterios da austeridade e o respecto ao lobby farmacéutico. Necesitamos unha coordinación que sirva para poñer baixo control estatal toda a sanidade e as farmacéuticas hoxe privadas para planificar a investigación científica e a loita contra o virus en Europa e o resto do mundo.
Hai que loitar por un plan de emerxencia baixo control das organizacións obreiras e de consumidores
É sorprendente e lamentable ver como, mentres os representantes das grandes empresas aproveitan a ocasión para pedir medidas que lles permitan manter os seus millonarios beneficios, os sindicatos maioritarios e a esquerda reformista, hoxe xa no goberno, gardan un silencio cómplice ante o plan de medidas que se está impoñendo.
Lembra, salvando as diferenzas, aos primeiros meses da crise de 2008. Naquel momento Zapatero tiña a desvergoña de convocar á Moncloa aos representantes do IBEX35 para discutir que medidas adoptar e cando anunciou un aval de 100.000 millóns de euros para evitar a quebra da banca privada, os secretarios xerais de CCOO e UXT fixeron unha rolda de prensa para apoialo.
Coa crise do Coronavirus está a pasar algo similar. É necesario esixir ás direccións sindicais que rompan o seu silencio e opoñan ás medidas da patronal e o “goberno progresista” un plan de emerxencia que preserve as condicións de vida e traballo da clase traballadora e o pobo, e aplíquese en base aos beneficios dos grandes capitalistas. Construír unha esquerda que pelexe por esta perspectiva é máis importante hoxe que nunca. Unha esquerda da clase obreira e anticapitalista para unha época na que este sistema está a demostrar no século XXI que non ten máis nada que ofrecernos que un futuro cada vez máis próximo aos escenarios de barbarie aos que nos levou no século XX.
